Ես չունեի քո անունը իմ շուրթերին,
Բայց այրվելու տենչ ունեին զույգ մոմերս,
Մանկան նման,որ ննջում է մոր ձեռքերին,
Արթնացումի ժամ ունեին և հուշերս:
Երբ չունեի քո անունը իմ շուրթերին,
Ձկնիկ էի բաժակում քո համբերության,
Երկինք էի խառնում հաճախ մի կում ջրին,
Չգիտեի գինը այնժամ քո գթության:
Ես չունեի քո անունը իմ շուրթերին,
Երբ արցունքիդ սառցադաշտը աչքս մտավ,
Ներիր,Աստված,երևելյալ Աստվածներին,
Նոյերի հետ տուր փրկության մի քանի նավ:
Ես չունեի քո անունը իմ շուրթերին,
Իսկ հալվելու տենչն էր մոմիս մարմինն այրում,
Տեր իմ, կյանքը ու մահն էլ է կամքդ վերին,
Արդ`թաքուն եմ քո անունը մահից պահում...

****************
Այնպես ծաղկուն ես,ծառ,
Ասես ձյուն չես տեսել,
Գարնան շունչ ես լսել,
Այնպես ծաղկուն ես,ծառ:
Չունես դու վաղվա վախ,
Տվածը`ափսոսել,
Այնպես ծաղկուն ես,ծառ,
Ասես ձյուն չես տեսել:

************
Ուզում եմ,որ հավատաք
Իմ ասած բառ ու բանին,
Կես լուրջ ու կեսը`կատակ,
Ով չի սպասում իր ժամին:
Ձայնիս մեջ երանգներ կան,
Հստակ է բառն իմ խոսքի,
Ես ձեր`դուք Աստծո նման,
Խոսքով ինձ տվեք ոգի:
Իմ խոսքը կշիռ ունի,
Մենակ թե ձայնս լսեն,
Ձեր ականջում անհունի
Բառերը թող սպասեն:
Խորն է արմատն իմ խոսքի,
Թոթովանքի պես շիտակ,
Ականջ է պետք ու հոգի,
Լույս տենչանքի մեծ գիտակ:

******
Անղեկ մի նավակ է լողում ծովի
Ջրերի մեջ կապույտ ու աչքաբաց,
Ծովափից նայողին նա ամպիկ է թվում,
Որ երկնքից կարծես ընկել է ցած:
Երազանքի ոսկե հեռուն մտքում պահած,
Սահում է նավակը լողորդին գտնելու,
Խենթերի հրեշտակի կրակներից վառած,
Քարքարոտ ափերի դավերից փրկելու:
Անղեկ մի նավակ է հույզերով օվկիանի,
Ծովի գրկում անվախ առագաստ է կապել,
Փոթորկատենչ քամին նրան կկործանի,
Երկնացած ալիքն են դեմքն արևի փակել:
Փոթորկահույզ ծովն էլ բախտ է վերին,
Ալիքները ափին ունեն ներում,
Մի անղեկ նավակ է քամու թևին
Նորածնի նման ծովն օրորում...

******
Բաժանվելու համար բաց ծով պետք չէ մտնել,
Որ հեռանանք հետո ինչպես երկու նավեր,
Փոթորիկը ծովում անակնկալ ոտնել,
Ու հատակում ծովի ապրել հավերժ ավեր:
Նավարկության տենչը առագաստ է կապել,
Հարթելով կնճիռը ծերացած ժայռերի,
Երկնացող հույզերն է ծովը խորքում փակել,
Բանալին կորցրել է ավազում ափերի:
Քարափների ցավը խարսխից մեր պոկենք
Ու բաժանենք ծովը ինձ ու քեզ հավասար,
Թող կարոտից ջրերն իրենց պատառոտեն,
Ամեն ալիք մեջքին տանի հսկա մի սար:
Քարափների ցավը մտքից պետք է պոկել,
Ու առագաստ պարզել քամուն հիասթափված,
Ծարավից մեծ սիրո ծովը պետք է փրկել,
Ու խորքում ջրերի մնալ հար մոռացված...

********
Դու եկար հանդիպման քո հեռվից,
Ծովի պես ոտքիդ տակ որ փռվեմ,
Աստված չես`փորձում ես նորից ինձ,
Քո անվամբ թե սերն իմ մկրտեմ:
Իսկ գուցե ինձ  եկար  տեսության,
Որ փորձես` քո սրտում ես կամ դեռ,
Կույր աչքը սովոր է մթության,
Երկուսս էլ նայում ենք ներսը մեր:
Հուսահատ ձեռքերով սպասման
Մի բացված դուռ էլ է փակվում,
Չեմ պահի իմ մտքում քո ճամփան,
Կարոտիդ ինչու եմ կապվում:

******
Խփվել է հայացքն իմ կույրի պես
Աչքաբաց սենյակիս խուլ պատին,
Անդեմ եմ կարծես`չկամ էլ ես,
Ծածկել եմ հայելուս ապակին:
Անդորրը շինծու է իմ հոգու,
Ես չկամ աշխարհի ճոխ ճաշին,
Չի սիրում խինդը զույգ`կենտ մարդու,
Ով կտա ավելից իր բաժին:
Սրտիս հետ էլ լեզու չեմ գտնում,
Խռով է պահում նա ինձանից,
Ես նրան տիրոջ պես եմ խղճում,
Ուր գնամ ես իմ նեղ պատյանից:
Անկիրք են ժամերը հեռանում,
Ախ,ով է հիմա ում ափսոսում,
Սրտիս մեջ աշխարհն է ծերանում,
Հայելիս դեմքով է ինձ հիշում..

        Հ ՈՒ Դ Ա
Անունդ սուր է երկսայր,
Արյուն է կաթում ծայրերից,
Եղբայր իմ, երկնեց մեզ մի մայր,
Անտեղյակ մեղքի իր բեռից:
Արդար էր մորս երկունքը,
Դափնի ուներ քո անունով,
Աղոթքի մասն ուներ  խունկը,
Տարվեցիր երեսուն արծաթով:
Չիմացար ինչ արժեր արծաթը,
Թանձր էր խավարը,անլվա,
Անհոգի սրբատես քո պաչը`
Մատնում էր` մրուրին գիշերվա:
Քոնը չէր դիմակը դահճի,
Դու չէիր օրենքով թալանում,
Բայց քոնն էր դատը խղճի,
Քեզ նա էր <հուդա> անվանում:
Զղջումը ուշացած էր մի քիչ,
Արևը խավար էր երկնքում,
Կելներ նա ամպերի միջից
Արյունոտ Գողգոթա աչքերում:
Խաչյալին որտեղ պահեիր,
Արծաթը իզուր էր քո ծոցում,
Խղճից ոնց թաքուն ապրեիր,
Արյունն էր զոհի քեզ խոցում:
Շրջվել էր ամենը գլխիվայր,
Երես էր թեքել երկինքը,
Կախվածի խռովք անհնար,
Քեզ հետ չէր դավաճան միտքը:

                                ՍՊԻՏԱԿ - ԵՐԿՐԱՇԱՐԺ

                                        Դեկտեմբեր-1988թ.
                                        Արյունս հիվանդ է ցավով հիշողության,
                                        Ասում են հիվանդի տերն է հիվանդը,
                                        Զոհերիդ համար,Սպիտակ,
                                        Արտասվում եմ լռելայն,
                                        Որ չարթնանա իմ մեջ մեռած այրու խանդը...


Մերկությունը անցյալի անցած իմ դարի
Զգեստներն է բաժանում մեծահոգաբար,
Ու հանկարծ թե ոտքն է դեմ առնում որձ քարի,
Հիշում է իմ մարմինը ու մի քարանձավ:
Չխավարած արևի ճակատը պայծառ,
Որ աշխարհը հեքիաթ էր`վերջը միշտ բարի,
Տանտեր էր իմ քաղաքում եկվորն էլ օտար,
Ճաշակում էր պտուղը բերք ու նուբարի:
Ճակնդեղն էր դաշտերում տալիս կանաչին,
Գործարանը <Շաքարի>  գործում էր անկանգ,
Արթուն էինք շչակի երկնացող կանչին,
Շաքարի պես քաղցր էր քրտինքը մեր թանկ:
Ծփում էին հասկերը արտերում ոսկի,
<Ալրաղաց>ը  ալյուրի մաղ ուներ ճերմակ,
Հացն համով է,-գիտեինք մենք առանց խոսքի,
Սպիտակցու սրտի չափ իր ձեռքն էլ էր տաք:
<Վերելակ>ը  քաղաքիս`ճանաչում ուներ,
<Կար ու ձևի ֆաբրիկա>-ն հույսեր էր թելում,
Գործարանն էլ,դե,<Կաթի>,իր գործը գիտեր,
Թան ու մածուն,ու համով պանիր էր մերում:
Ծննդավայրն իմ սրտաբաց ու բարի Մեծ մայր,
Որ զավակին օրհնելով ինքն էլ էր հզոր,
Գլխին գալիքը ինչպես, ումից իմանար,
Երբ ճակատին գրվածը ակոս ուներ խոր...
Մթության մեջ իրիկվա կրկնակի դոփյուն,
Դժոխքի դուռը բացվեց անծուխ,անկրակ,
Շարք կազմեցին չարքերը` աչքներում արյուն,
Ծպտվեցին վաղորդյան լույսերում ճերմակ:
Ձմեռային պարզ օր էր, բայց ոչ պարզկա,
Ու առօրյա ապրումը քաղաքիս հոսեց,
Մայրությանն էր սպասում մայրն իր աղջկա,
Դավանանքով քո լեզվի Աստված չխոսեց:
Չարը իր գործը գիտեր,իմ խաչը վկա,
Չուզենալով դեռ ինչքան պիտի ես ծնկեմ,
Ում շպրտված  քարն էր կույր գալիս ինձ վրա,
Մանուկներիդ չծնված ճիչը ոնց երկնեմ:
Բազկատարած սարերիդ շրթունքին հառաչ,
Ասես նրանց աչքի մեջ բիզ էին խրել,
Քանդվում էին շեներդ արևի առաջ,
Քարերի տակ երկունքիդ ոգին էր լռել:
Խեղդվում էիր արյանդ լճակի մեջ տաք,
Ոտքիդ տակի փոշին էր երկինքդ առել,
Ասում էին էլ չկաս, չկաս Սպիտակ,
Հեգ նահատակ է հոգիդ ու կյանքդ ջահել:
Հին Բաբելոնն էր կարծես փլվում քո հողում,
Աստվածները հեթանոս`անաստված,անգութ,
Խմում էին արյունդ, աչքիդ մեջ լողում,
Դավը նենգ էր`գիշերվա խավարից էլ մութ:
Քո մահերը`բյուր-տասնյակ`ինձնով են անցնում,
Սրտիս փոքրիկ մատուռում ես ունեմ խաչքար,
Իմ հավատքն է մոմեղեն արցունքով լացում,
Երկրաշարժից աղետյալ սրբերիդ համար:
Քեզ`աշխարհը երկարեց գութը արթնացած,
Ապրելու հույսը ցավիդ կրակը մարեց,
Օջախիդ ծուխը թեպետ մի քիչ դառն էր,թաց,
Բայց գնալով ավելի կյանքը վարարեց:
<Սուրբ Հարություն> տաճարը`որդեգիր`որդուդ,
Բախտը ուշ հասկացավ`բախտ է լինել բարի,
Հին դարը թերթեցիր, Երկրաշարժ-88,
Հանուն տոնի կանաչ`հավատամք իմ ծառի...

*******************
Չգիտեմ,թե դրախտում գաղտնիքն է անմահ,
Էլ ինչու եմ զուր կրում պսակն իմ փշե,
Խաչափայտն ինձ կանչում է փայլով մի ոսկե,
Չգիտեմ,թե դրախտում գաղտնիքն է անմահ:
Մերկ ապրած իմ օրերի հանդերձքն աստղակար
Լուսնի ճամփին եմ փռել,փորձության փորձ է,
Չգիտեմ,թե դրախտում գաղտնիքն է անմահ,
Էլ ինչու եմ զուր կրում պսակն իմ փշե:

***********
Էհ,բավ է,աշխարհ,կշեռքիդ նայեմ,
Անհավասար են նժարները հար,
Սրտիս խորհուրդը էն գլխից է չար,
Էհ,բավ է ,աշխարհ, կշեռքիդ նայեմ:
Էլ բավական է քո աջը շահեմ,
Ձախ ափիդ մեջ են կշռաքար ու քար,
Էհ,բավ է աշխարհ,կշեռքիդ նայեմ,
Անհավասար են նժարները հար:

********
Սիրո շղթան սիրով էլ չեմ կրում,
Ես չեմ ուզում,որ ինձ սիրահարվեն,
Թող որ շքեղ կին եմ,բայց մենակ եմ գնում,
Իմ մատուռը հույսի մոմերով թող չայրեն:
Չեմ հիշում`երբ եմ ես եղել ձեռնասովոր,
Վայրենանալու չափ ես ազատ եմ հիմա,
Սիրում եմ աշխարհը ամեն օր սիրով նոր,
Այսպես անկշիռ է ամեն շղթա:
Չեմ ուզում,որ մեկին սիրահարվեմ,
Ու թե այնպես լինի`նա իմանա,
Գիտեմ`մոխրից հետո պիտի հառնեմ,
Նրա սիրտն իմ տված ցավին չի դիմանա:

*********
Շրխկոցը դռան շպրտեցիր դեմքիս,
Չսպասեցիր,որ քեզ ճանապարհեմ,
Սայլի պես ճռռում է շրջագիծը մտքիս,
Պատուհան չգտա,որ ներս նայեմ:
Դու գնացիր անդարձ,սիրտս չի տրորվում,
Չի մորմոքում հոգիս քո կարոտից,
Աշխարհն արբածի պես աչքիս չի օրորվում,
Ու կախված չէ շունչս քո խոստացած օդից:
Լավ է,որ հեռացար հաղթանակած մտքով,
Պարտվողի քենը ինձ թշնամի է դառնում,
Ես անտարբեր անցա հաղթանակիդ կողքով,
Նվիրածի համար չեն փոշմանում:

*********
Ներիր ինձ, քեզ եմ ասում,
Թեպետ ինձ է լսելի,
Աչքերս լայն եմ բացում,
Որ արցունքս մոլորվի:
Ակամա սխալվեցի,
Ես այսքան ինձ քիչ գիտեմ,
Իմ մեղքին տեր կանգնեցի,
Որ ինձ հեռվում չփնտրեմ:
Ում հետ ասես չի եղել
Անակնկալը պահի,
Ով չի իրենից ելել,
Կրակի պես որ մարի:
Որ քո ցավը մեղմանա,
Քեզնից ներում եմ խնդրում,
Քարն իմ թող ծովը գնա,
Ես արցունքից եմ խեղդվում:

********
Մենք նման ենք երկու ծառի,
Մեր խոհերը`ավշի պես թաց,
Բաժանման լուռ մի անցուղի
Մեր շուքին է հավերժ խաչված:
Ձգտումը նույն լույս երկնքի
Մեր մարմինը ձիգ է պահում,
Մեր սաղարթում արևն ոսկի
Իր մանյակներն է լուռ շարում:
Ու նույն ցասումն է որոտի
Մեր կրծքին իր շանթը փռում,
Երբ քամին է ելնում ոտի,
Ապտակն իր մեզ չի խնայում:
Մենք նման ենք երկու ծառի,
Նույնն է ծարավը մեր տապում,
Մաքառման մեջ խոր արմատի
Ճյուղ ու տերև են սոսափում...

******
Այ քեզ անձրև` վարար-վարար,
Այ քեզ տարափ`ջուր կենարար,
Այ քեզ աշխարհ`այսքան ծարավ,
Այ քեզ գունեղ երկնակամար....
*********