Ախր ես ինչպես վեր կենամ,գնամ... Հ.Սահյան
Ախր ես ինչպես վեր կենամ, գնամ, Տուն իմ հայրենի, թողնեմ վիզդ ծուռ, Ուրիշի տան մեջ հյուր էլ կմնամ, Քո որբությունից կլինեմ տխուր: Ախր ես ինչպես այլ երկիր գնամ, Ինձ քո մայրական գութով ես սնել, Թե որ գնամ էլ, ես ինչպես մնամ, Երբ որդիներիս դու ես օրորել: Դու ինչքան էլ նեղ` պայծառ ես, մաքուր, Դուռդ չես փակել հավատքիդ առաջ, Օտարի կանչին ես ականջալուր, Քեզ ուրանամ, թե կունենամ բաղարջ?: Ախր ես ինչպես վեր կենամ գնամ, Իմ որդիների Հայրենիքն ես սուրբ, Քո տանիքի տակ սերդ ուրանամ, Աղոթեմ օտար տաճարում Աստծուդ: Ախր ես ինչպես ուրիշ տեղ մնամ, Սուտ է, թե օտար ազգն < Հրանտ Դինք> է, Հենց որ թույլ տեղդ նրանք իմանան, Ատամ ցույց տալու սպառնալիք է: Չէ, լավ է խոնարհ քո ծառան մնամ, Քան թե օտարի տան մեջ պատվով հյուր, Հայաստան, իմ տուն, իմ սուրբ անդաստան, Խռովեցի քո անդորրը իզուր:
***** Այս սափորն էլ ահա մյուսների նման Իմ ձեռքի մեղավոր հպումով փշրեցի, Ծաղիկը մեր սիրո ինձ նման էր այնքան, Երբ մեռնողի աչքում ես ինձ նկատեցի: Արտասվեցի,զուր էր պատիժն այս քեզ, Մինչդեռ քո ցավին ես գլուխ խոնարհեցի, Ավետիսն հարության ցանկության պես անկեզ Գորդյան հանգույցով իմ կարոտին կապեցի: Այս սափորն էլ նորից սիրով փշրեցի, Արցունքիս կաթիլը կպավ զրնգոցին, Հազար կյանք ունեի`մեկը ինձ պահեցի, Էն էլ գիշերներս այրեց տալով բոցին: Մանկան նման սերդ կրծքիս տակ խեղդեցի, Նրա կյանքի ճիչը մարեց իմ շուրթերին, Հարությունն իմ սիրո մեռնումով փրկեցի, Թող որ մի նոր սիրով նայեմ քո աչքերին:
******** Երբ միայն քոնն է քո անունը, Ես վախով եմ արտասանում, Լույս է միտքս մատնահարում, Երբ միայն քոնն է քո անունը: Սիրո հուշը չի ծերանում, Նոր չէ հոգու տխրությունը, Երբ միայն քոնն է քո անունը, Ես վախով եմ արտասանում:
********** Ինձ տված ցավի տեղը չիմացար, Ոչ էլ թալանիդ գինը իմացար, Ինձ կենտ հիշեցիր ու զույգ մոռացար, Քեզ ցավ տվողին էլ չցանկացար:
************ Երկինքը փորն է արել երկրային կիրքը, Մութ տենչանքից է սրտի աչքը սևակնել, Անձրևոտ է օրը, փշրված է միտքը, Պջպջացող ջրերը իրար են կապվել: Խառնվել են ամպերը`ոնց գառ ու մաքի, Գարունն ինչ աչք է բացել` նայում է նրանց, Օդը բուրմունքն է պահում համտեսած կաթի, ճպճպում է մանկան պես բարուրի մեջ թաց: Ծառի թրջված ճյուղերից բողբոջ է կաթում, Օրվա գունատ դեմքն ունի խաբվածի հայացք, Կաթիլները անձրևի լույս են հավաքում, Ամպերի մեջ արևը որոնում է անցք...
****** **********
Կ Լ Ե Ո Պ Ա Տ Ր Ա
Քո կանացի փայլը խանդն իմ չի բորբոքել, Չեմ ցանկացել սիրվել տիրանալու համար, Իմ Երկնքում ծագող արևը դեռ փոքր է, Հոգուս անապատում ավազ է անհամար: Ծարավը իմ հույզի ծովն ուզում է քամի, Իմանալով, որ կա քաղցր ջրի աղբյուր, Օրհնանքը երկիր է ինձ համար Քանանի, Թե աղբյուրն ինձ անգամ օձի պոզով տա ջուր:
Հավատալով ճամփա ընկած իմ երազին, Գտել եմ արթնության պոետիկ սուրբ պահեր, Երբ թագ ունի կինը, աչք կա ամեն մազին, Ամեն մի այր մտքում գիտի թագավորել:
Աստիճանին փառքի արևն աչք է ծակում, Սամումն անապատը երկինք պիտի տանի, Հատիկով ավազի ժամանակ են չափում, Անունն է, որ պիտի կյանքից վեր երկարի:
Կլեոպատրա, երբեք չեմ ձգվել քո գահին, Չի պտղել արգանդն իմ սիրուց քո Կեսարի, Բայց խանդով եմ դառնում քո իմացյալ մահին, Փառքի ոչ մի աստճան նրան չի կործանի:
***** Խաչված իմ տենչանքի երկնային ծարավին, Մարմինը իմ քաղց է մի վերջին ընթրիքի, Մի մազից են կախված նա ու իմ կույս հոգին, Մոտիկ ու հեռու են` նման լույս ու մութի: Սպասավոր օրվա անց ու դարձին սովոր Միտքը իմ` ձեռքի հետ գնում է ու գալիս, Հին լաթը ինչ անի կարկատանները նոր, Հիշողությանը ինձ հաճախ եմ պահ տալիս: Հավատացյալի պես հաղորդության կանգնում, Համբերանքի ծով է սպասումը երկար, Նշխարքի չափ հույսից աշխարհ է լիանում, Կարոտից մեռնում եմ ապրելու չափ դժվար: Ծաղկունքի պես ալպյան թեպետ սրտաբաց եմ, Բայց առաջվա նման սիրուց չեմ խենթանում, Տխրություն խաչյալի, որ չի թողնում թախծեմ, Կյանքը ինձ լքում է` հեռուն չի մոտենում: Աշխարհին ու ինձ էլ հիմա շատ եմ խղճում, Ինձ հետ չի ծերանում բնազդն հոտառության, Նա ազատ կամքի տեր`ես եմ նրա մտքում, Հոգուս համար նեղ են պատերն իմ շինության: Սա իմ մարմինը չէ` օրհնանքի պես մաշված` Անմահությամբ վաղուց մեռած հրեշտակի, Ժամանակը, որով մենք իրար ենք կապված, Նմանվում է քիչ-քիչ կախվողի օղակի:
**** Ես իմ մոլորակը ունեմ` մոտիկ քոնին, Ինչպես էլ նրան նայեմ, Նա էլ է հին...
**** Հոգուս թախիծը շռայլ է, Ծնունդ ունի կարծես Լոռվա, Այսօր երկինքը մռայլ է, Փակ ծրար է միտքը օրվա: Օրորվում են չկամությամբ Աշնան քամուց ծառերը ծեր, Անտեր քամին իր գժության Տարերքի մեջ գժված է դեռ: Փողոցն այսօր աղմկոտ է, Սրտիս մոտ է ամեն հնչյուն, Աշնան քամին մերկ, բոկոտն է, Թռչկոտում է կորած փոշում: Ով է Լոռվա ձորում ճչում, Այսօր մի քիչ ալարկոտ եմ, Քամին սուտ է երկինք փչում, Իբրև արդեն մարդամոտ է: Ամպամած է երկինքն այսօր, Քամուն գաղտնիք պիտի չտար, Աշնան գունեղ զգեստը նոր Քամի թևած մտել էր պար:
***** Կանգ առ, երկրագունդ... Պ.Զեյթունցյան Որովհետև արևից կախվածություն ունի Երկրագունդը` պտտվում է արևի շուրջը, Պահպանում է աչքի պես գտած լուսափունջը, Որովհետև արևից կախվածություն ունի: Կիրակին ծաղկում է հանուն տոնի` Բուրվառի մեջ խնկի փչելով տաք շունչը, Որովհետև արևից կախվածություն ունի, Երկրագունդը պտտվում է արևի շուրջը:
****** Ասում են մոտ է վախճանն աշխարհի, Չի փրկի նրան ոչ մի Գողգոթա, Խաչերը` ծածկված բլրով մեղքերի, Անհույս թաղվածին հույսը ինչ կտա: Կրքերն են մրրկում, եռում գինու պես, Անիծյալ որդու իզուր վերադարձ, Գառներ են օրհնյալ, թափվող արյան ծես, Գինի չի դառնում ջուրն էլ վարարած: Տանուլ են տալիս օրն իրենց վերջին, Աչքաչափ ունի անցած ամեն օր, Մեղքի հաշիվը`Աստծո խղճին, Անհիշությունից աշխարհի մոլոր: Աշխարհն`ասում են պիտի կործանվի, Վաղվա օրվա չափ ունի ժամանակ, Մնալու է հացն էլ առանց գինի, Հիշողության մեջ նշխարքի չափ կյանք:
***** Հայր, հեռացրու բաժակը ինձնից, Նա ճառագայթն է արևիս բեկում, Սիրտս մրսում է իր սառած մտքից, Հայացքս անզոր իրեն եմ թեքում: Քանի սիրուն եմ, Աստված,քեզ նման, Գեղեցկանում եմ կրքից սիրվելու, Հեռացրու ինձնից բաժակը միայն, Չարությունն աչքիս քեզ չեմ ներելու: Մորս մշուշված հայացքը ունի Հայելիս, թե որ դեմքին եմ նայում, Արծաթապաշտը ոչ մի մեղք չունի, Երբ տարիքն է իր շապիկը հանում: Տեր, հեռացրու բաժակը ինձնից, Քեզ համար եմ, տես,ես գեղեցկանում, Ինձ դու լավ գիտես,փուխր եմ էն գլխից, Քո բաժակն էլ եմ շրթունքիս տանում:
***** Տեղատարափ, տևատարափ անձրևի հետ Չհորդեցին, չհեռացան ցավ ու թախիծ, Պատը լացիս դեռ նայում է ինձ խև ու խեթ, Սիրուս ծովը մեղքի լեռ է կքված կրծքիս: Չհորդեցի, չպայթեցի երկնքի պես, Կաթնաղբյուրի ջուր էր խմել արյունս տաք, Ես հնազանդ եղա բախտիս, բայց էլի քեզ Որոնեցի,իմ սերերի միակ զավակ: Ես խենթորեն քեզ սիրեցի`սգալու չափ, Կորուստներն իմ չհաշտվեցին գտածիս հետ, Ուր փնտրեցի, չգտա ես չծեծված ափ, Հնար լիներ, ժամանակը կտայի ետ: Տեղատարափ, տևատարափ անձրև գարնան, Քո ձեռքերով լվանում եմ վերքն իմ սրտի, Նուրբ մատներդ իմ մատներից սառն են այնքան, Որ թվում է մահացումիդ ժամն է էլի...
**** Ինչ լավ օր է ձմեռային, Արևներ կան ձյուների մեջ, Կապույտի մեջ եթերային Խնկարկվում է երազ ու տենչ: Օրը ասես հարսնվոր է, Հագին` ճերմակ, մազը` արձակ, Աչքիս բիբի պես կլոր է Բաց երկինքը արևաթագ: Շատ լավ օր է ձմեռային, Երկինքն այսօր բացճակատ է, Ծանրացել է ձյունը հողին, Աստծո ձեռքում լի գավաթ է...
**** Ծաղկումով լիքն ես,ծառ, Սրտանց ես բուրավետ, Նորաբաց գարնան հետ Ծաղկումով լիքն ես,ծառ: Ծաղկումդ տաք ու վառ` Յասաման`սիրո երգ, Ծաղկումով լիքն ես,ծառ, Սրտանց ես բուրավետ: **** Անվարագույր պատուհանից Երկինքն այնքան մոտ է թվում, Լույսը բացվում է իմ տանից, Լուսնոտի պես մութը քնում: Թևում է վեր կապույտ ճամփով Հայացքը իմ `ճերմակ թռչուն, Գգվում է ինձ երկինքը մով, Իմ կրծքի տակ ուրախ հնչում: Ես փորձում եմ մտքիս ծայրով Չափել երկնի խորությունը, Արևի լույս ասղի սայրով Ծակել թաքուն մերկությունը: Աղոթքի պես ձգվում է վեր Երկինքն`ու ետ իմն է մնում, Երգս հիմա կառնի թևեր Ու կճախրի մեր վերևում:
|